Skip to main content
TAXEDU

Czym jest podatek?

 
Podatki mają wprawdzie różną formę, ale to zawsze rząd pobiera pieniądze od osób fizycznych i przedsiębiorstw. Pieniądze te są następnie przeznaczane na finansowanie określonych obiektów lub usług, takich jak szpitale, szkoły, muzea, biblioteki itd.

Dlaczego warto płacić podatki

  •  
  •  
  •  

Kto decyduje o wysokości stawek podatkowych?

  •  

Jakie podatki płacimy?

  •  
  •  
  •  
 

Wysokość podatków w twoim kraju jest ustalana przez polityków, którzy uzyskują swój mandat w wyborach i spotykają się w parlamencie. Fakt, że przedstawiciele społeczeństwa podejmują decyzję w sprawie podatków przesądza o ich zasadności. Stawki podatkowe i inne elementy systemu podatkowego (zwane podstawami opodatkowania) mogą być weryfikowane i zmieniane przez polityków w twoim kraju.

Dowiedz się, kto decyduje w twoim kraju o tym co ma być opodatkowane.
Sprawdź stronę internetową Ministerstwa Finansów.

 
 
Podatki dochodowe od osób fizycznych
Kiedy rozpoczynasz pracę, a twoja pensja osiągnie pewien pułap, musisz zapłacić „podatek dochodowy”. Kwota uzależniona jest od wysokości twoich zarobków i jest różna w poszczególnych krajach.
W Belgii na przykład, jeżeli zarabiasz w przedziale od 20600,01 EUR do 37 750 EUR rocznie, stawka podatku dochodowego wynosi 45%. W Austrii, jeżeli zarabiasz w przedziale od 25 001 EUR do 60 000 EUR rocznie, stawka podatku dochodowego wynosi 43,2%. W Irlandii, jeżeli zarabiasz 33 800 EUR rocznie, stawka podatku dochodowego wynosi 20%, ale zarobki przewyższające tę kwotę są opodatkowane stawką 40%.
 
Podatek od nieruchomości
Jeżeli ktoś posiada albo odziedziczył dom, mieszkanie, budynek albo grunt, to ma nieruchomość. W każdym kraju UE, jeżeli posiadasz nieruchomość, to musisz od niej płacić podatek.
 
Podatek od osób prawnych
Podatek od osób prawnych – nazywany także podatkiem korporacyjnym - płacą od uzyskiwanych dochodów przedsiębiorstwa, kluby, spółdzielnie i stowarzyszenia nieposiadające osobowości prawnej. Reguły wyznaczane są przez władze krajowe i nie są takie same we wszystkich krajach.
 
Podatek środowiskowy
Dotyczy on zanieczyszczeń środowiska. Im wyższy podatek, jaki musisz zapłacić kupując lub używając produktów zanieczyszczających środowisko, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że będziesz je kupować lub z nich korzystać. Podatek zniechęca więc do podejmowania zachowań szkodliwych dla środowiska. W większości przypadków podatek ten nakładany jest na produkty energetyczne, pojazdy mechaniczne, działalność zanieczyszczającą powietrze i wodę itd.
 
Podatek konsumpcyjny, podatek od wartości dodanej (VAT)
W UE obowiązują standardowe zasady dotyczące podatku VAT, ale mogą być one stosowane odmiennie w poszczególnych krajach. Zazwyczaj podatek VAT płaci się od wszystkich produktów i usług.
 
Płacisz podatek za każdym razem, kiedy kupujesz coś online albo podróżujesz
Podróżni mogą zazwyczaj wwozić towary do pewnej wartości lub kwoty. Po przekroczeniu tego limitu pobierane jest cło.
Jeżeli kupujesz towary online z innego kraju, to może się zdarzyć, że naliczone zostanie cło w zależności od tego, skąd są przesyłane towary.

Cło nie jest naliczane od towarów pochodzących z innych krajów Unii Europejskiej. Jeżeli kupujesz produkt w kraju spoza UE, to stajesz się importerem. To oznacza, że musisz zapłacić cło, akcyzę i podatek od wartości dodanej (VAT).


 
 
 

To prawda, że kiedyś nie płaciliśmy podatków. Ale to było w epoce jaskiniowców! W owych czasach trzeba było samodzielnie chronić swoją rodzinę, polować, postawić sobie dom i robić dodatkowo jeszcze wiele innych rzeczy – bez żadnego wsparcia.

 

Od myśliwych-zbieraczy po mieszkańców miast

Stopniowo ludzie zaczęli mieszkać razem w wioskach, a później w miastach. Wprowadzili „umowę społeczną”, która zapewnia wspólne wsparcie.

 

To wsparcie obejmuje budowę dróg, edukację dzieci, opiekę nad chorymi – dzięki temu życie każdego z nas staje się łatwiejsze. Aby opłacić te usługi, każdy musi wnieść swój wkład poprzez płacenie podatków.

Płacenie podatków to trochę jak wyjazd na wakacje z przyjaciółmi

Czy zdarzyło ci się już wyjechać z przyjaciółmi?

Przy najbliższej okazji poproś, aby każdy wrzucił do wspólnej skarbonki trochę pieniędzy, które posłużą do opłacenia wspólnych wydatków, np. na jedzenie. To znacznie łatwiejsze niż wyliczanie, ile kto jest winien po każdym posiłku albo zakupach w sklepie! W ten sam sposób rząd zbiera pieniądze, aby ułatwić życie obywateli!

Darowizny na NGO, fundacje i organizacje charytatywne

W niektórych krajach, kiedy przekazujesz pieniądze na organizacje pozarządowe (NGO), fundacje lub organizacje charytatywne – począwszy od tych finansujących badania medyczne po te utrzymujące historyczne obiekty – możesz uzyskać zwolnienie podatkowe.

 

Belgia i Rumunia znajdują się w gronie państw, w których można dokonywać odpisów na organizacje charytatywne w zeznaniu podatkowym, które składasz za dany rok. Część tego co dajesz jest tobie zwracana (pod warunkiem, że darowizna jest przekazywana zarejestrowanej organizacji charytatywnej).
Co to jest unikanie opodatkowania i oszustwo podatkowe?

Rola Unii Europejskiej

Pobieranie podatków oraz zwalczanie oszustw podatkowych i unikania opodatkowania leży w gestii rządu twojego kraju.

Rola UE polega na nadzorowaniu wdrażania polityki podatkowej przyjętej przez twój rząd. Jednocześnie UE prowadzi aktywną działalność w zakresie podatku VAT i sprawiedliwości podatkowej wśród przedsiębiorstw.

Na czym polega podrabianie i czym są prawa własności intelektualnej?

Pomóż Tinie podjąć właściwą decyzję!
Przykład pierwszy

Tina chciałaby posłuchać nowego albumu Lady Lala.

Co możesz jej poradzić?

  • Iść do sklepu i kupić album;
  • Pobrać go z legalnej platformy;
  • Zajrzeć na fajną witrynę, o której wspominał jej znajomy, gdzie cała muzyka jest za darmo;
  • Nie pobierać albumu. Tina powinna go posłuchać za pośrednictwem legalnej platformy streamingowej.

Jeżeli twój wybór padł na opcję ‘1’, ‘2’ lub ‘4’, możesz mieć pewność, że Lady Lala odniesie korzyść z wyboru Tiny.

Jeżeli twój wybór padł na opcję ‘3’, prawdopodobnie witryna udostępniła muzykę Lady Lala bez jej zgody.

 
Przykład drugi

Tina chciałaby kupić najnowsze słuchawki i koszulkę Lady Lala.

Co możesz jej poradzić?

  • Zajrzeć na witrynę Lady Lala i kupić te produkty;
  • Kupić na stoisku na rynku, o którym wspomniał jej znajomy David, bo ceny są tam niesamowicie niskie!;
  • Wybrać się na koncert Lady Lala za dwa miesiące i tam kupić produkty.

Jeżeli twoja odpowiedź to ‘1’ albo ‘3’, możesz mieć pewność, że Lady Lala odniesie korzyść z wyboru Tiny.

Jeżeli twoja odpowiedź to ‘2’, prawdopodobnie tania koszulka i słuchawki ze stoiska to podróbki.

A zatem... czym jest w skrócie podrobiony produkt?

Produkt, który imituje produkt oryginalny (na przykład sportowe buty) i jest następnie sprzedawany, to produkt podrobiony. Nie chodzi tylko o ubrania – muzyka, oprogramowanie, leki, samochody i części lotnicze, zabawki, elektronika itd. też mogą być podróbkami.

…a jak mają się do tego prawa własności intelektualnej?

W związku z tym, że Lady Lala nagrywa swoje albumy, to ta muzyka jest uznawana za „jej własność”. To właśnie nazywamy prawem własności intelektualnej.

Jak można unikać kupowania podróbek?

 
 
 

Fakty i dane z całej UE

  •  
  •  
  •  
  • W 2015 r. dochody podatkowe (łącznie ze składkami na ubezpieczenie społeczne) w krajach UE utrzymywały się na poziomie 40% produktu krajowego brutto, i stanowiły około 89% łącznych dochodów rządowych.
  • W Europie, stosunek dochodów podatkowych w 2015 r. do PKB był najwyższy we Francji (47,9% PKB), Danii (47,6%) i Belgii (47,5%). Najniższy udział został odnotowany w Irlandii (24,4%), Rumunii (28,0%), Bułgarii (29,0%), Litwie (29,4%), Łotwie (29,5%) i Szwajcarii (28,1%).
  • Dochody podatkowe zmieniają się z roku na rok. Głównym powodem są zmiany ekonomiczne (poziom zatrudnienia, sprzedaż towarów i usług, itp.) i zmiany w ustawodawstwie podatkowym (stawki podatków, podstawy opodatkowania, progi, zwolnienia itp.). To wszystko wpływa na budżet, który rząd może wykorzystać.